Халықаралық серіктестік

ERASMUS+ бағдарламасының халықаралық жобалары

Мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қызметтерді дамыту DECIDE

DECIDE білім алуға ерекше қажеттіліктері бар адамдардың құқықтарын көтермелеуге; қоғамның күнделікті өміріне қатысу құқығын дамытуға, Болон процесіне және БҰҰ-ның Мүгедектердің құқықтары туралы конвенциясына сәйкес қоғамда түсіну және қабылдау жолымен ерекше қажеттіліктері бар адамдарды кемсітумен күреске бағытталған.

DECIDE мақсаты

Жобаның мақсаты мынадай мақсатты топтар үшін Өзбекстанда, Қазақстанда және Тәжікстанда кешенді тұрақты оқу бағдарламасын үш сатылы іске асыру болып табылады:

• Оқу орындарының оқытушылары
• Мемлекеттік қызметшілер (мемлекеттік басқару оқытушылары)
• ҮЕҰ

DECIDE нәтижелері

Ақпаратты берудің барынша тиімділігін қамтамасыз ету үшін университеттер, мемлекеттік басқару институттары мен ҮЕҰ бағдарламасына енгізілген 8 модульден (практикалық) тұратын оқу бағдарламасын іске қосу.

Мүмкіндігі шектеулі адамдарға жәрдемдесу үшін әрбір мекемеде бағдарлама өкілінің рөлі әзірленетін және белгіленетін болады.

National Special Needs Awareness Day университеттердің, мемлекеттік басқару институттарының, министрліктер мен үкіметтік емес ұйымдардың қатысуымен құрылатын болады.

Еуропалық серіктестер:

Брашов қаласындағы Трансильвания университеті (Румыния),

Мидлсекс Университеті (Ұлыбритания),

Лимерик технологиялық институты (Ирландия),

Дрезден техникалық университеті (Германия),

Крит университеті (Грекия)

Еуропалық Одақтан жоба үйлестірушісі, грант алушы:

Брашов қаласындағы Трансильвания университеті (Румыния)

Жобаны іске асыру мерзімі: 2019-2022 жж.

Байланыс деректері:

Академиядағы жоба координаторы
Алдиярова Айдана Ермекбаевна
Қолданбалы зерттеулер институтының
жетекші ғылыми қызметкері
+7 7172 75 10 41
a.aldiyarova@apa.kz

Жобаның ресми сайты: http://www.decideproject.ie/

Ескертпе: «Бұл жоба Еуропалық Комиссияның қолдауымен қаржыландырылады. Бұл жарияланым [хабарлама] тек автордың көзқарасын көрсетеді және Комиссия осы ақпараттың кез-келген пайдаланылуы үшін жауапты болмайды».

Жаңалықтар ERASMUS+

Еуразиялық одақтың Erasmus+ жобасы бойынша Мемлекеттік басқару академиясының бірінші үйлестіру кездесуі

2019 жылғы 11-12 ақпан аралығында Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінде (ҚазҰУ) Еуропалық одақтың Эразмус + бағдарламасы шеңберінде жүзеге асырылатын «DECIDE – мүмкіндігі шектеулі адамдарға арналған қызметтерді дамыту» жобасы бойынша бірінші үйлестіру кездесуі болып өтті.
Аталған іс-шараға серіктес елдердің, атап айтқанда Дрездена техникалық университеті (Германия), Брашов қаласындағы Трансильвания университеті (Румыния), Мидлсекс университеті (Англия), Лимерик Технологиялар институты (Ирландия), Крит университеті (Греция) жоғары оқу орындарының өкілдері қатысты. Жобаға қазақстандық тараптан С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті, Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Мемлекеттік басқару академиясы, сондай-ақ Тәжікстан мен Өзбекстан елдері университеттерінің өкілдері қатысты.
Кездесу барысында қатысушылар үшін өз университеттерін таныстыру, әрбір университет-серіктестің жобадағы рөлін көрсету мүмкіндігі берілді. Және де олар жоба үйлестірушісі, Брашов қаласындағы Трансильвания университетінің өкілі Анжела Ренаповичпен жүзбе-жүз танысты.
Сонымен қатар, жоба серіктестері өз университеттері мен командаларын ұсынды және жобаға қатысты өзіндік әлеуетті үлестері мен қажеттіліктеріне тоқтала келе, өздерінің жобадағы рөлдерін көрсетіп өтті.
Кеңестің қорытындысы бойынша жобаны одан әрі жүзеге асыру іс-әрекеттерінің жоспары келісілді және оны ары қарай ілгері бастыру бойынша ұсынымдар жинақталды. Жоба шеңберінде әрбір ЖОО-серіктестің қатысушыларына ерекше қажеттілігі бар адамдардың білім алуын жеңілдетуді көздейтін оқу модульдерін әзірлеу керек болады.
Семинар соңында барлық қатысушылар келесіде өткізілетін іс-шаралар мен семинарлардың күндері мен орындары туралы келісті:
-Семинар, Дрезден – 2019 жылғы 24-30 наурыз аралығында;
-Модульдерді оқыту, Лимерик – 2019 жылғы 22 шілдеден бастап 2 тамыз аралығында;
-Лондонда барлық серіктестердің кездесуі – 2019 жылғы 13-15 қарашасы аралығында.

Дрезден техникалық университетіндегі семинар

25 наурызда Дрезден техникалық университетінің өкілі Мистер Риддел қатысушыларды семинардың бағдарламасымен және Дрезден техникалық университетінің Юнклюзия бойынша іс-әрекеттер жоспарымен таныстырды. Сонымен қатар, қатысушылардың ағылшын тілін меңгеру деңгейін анықтау үшін тест ұсынылып, оның нәтижелері бойынша А және В топтары құрылды. Күн соңында университеттің кітапханасы мен кампусын көрсетуге арналған тур ұйымдастырылды. Тур барысында Дрезден техникалық университетінде мүмкіндігі шектеулі жандарға арналған сервистің қалай ұйымдастырылғанына баса назар аударылды. Мұнда аталған университет туралы видео, мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қолжетімді ғимараттарды (лифтілер, ыңғайлы кіреберіс және басқ.) көрсететін кампустың навигаторы және т.б. сияқты бірнеше сервис түрлері таныстырылды.
Келесі күндері «Оқытудағы коммуникативтік тәсіл», «Аутизмге шалдыққан студенттерді оқыту» және «Кітапхананы пайдалану: ақпараттық сауаттылық пен зерттеу дағдыларына арналған терминология» тақырыбында семинарлар өткізілді. Сондай-ақ қатысушылар инклюзияның халықаралық саясаты бойынша негізгі құқықтық құжаттармен, атап айтқанда БҰҰ-ның Мүмкіндігі шектеулі адамдардың құқықтары туралы конвенциясымен, танысты.
Нәтижесінде ЕО-тың серіктестері қатысушыларға осы жобаның мақсаты мен күтетін нәтижелері қандай болмақ екенін жеткізуге тырысты. Олар мүмкіндігі шектеулі адамдардың білім алуға, кітапхананы пайдалануға, ғимаратқа оңай кіруге (лифтілер, арбаларға арналған ыңғайлы баспалдақ алаңдары) қол жеткізе алуы, мемлекет, әкімшілік, әлеуметтік қызметкерлер тарапынан қолдау көруі, яғни басқа адамдармен теңдей құқықта қоғамның бір бөлшегі болуы тиіс екендігін түсіндірді.

Оқу бағдарламасы, 21 шілде – 3 тамыз, Лимерик, Ирландия

Джерри Каллен келесідей оқу модульдерін ұсынып, таныстырды: 1-модуль – «Ерекше мақсаттарға арналған ағылшын тілі (ерекше қажеттіліктер және мүгедектік)», 2-модуль – Маркетинг – Оны теория мен тәжірибеге енгізу – Маркетинг негіздеріне енгізу. Маркетингті теория мен тәжірибеге енгізудің нәтижесінде Хабардарлықты арттыру және ҮЕҰ-ды дамытуды қолдау жөніндегі кампанияның ұлттық стратегиялары әзірленді. Бұл тренинг барлық серіктестерге арналған және кейіннен ҮЕҰ бағдарламасының ресми университеттік және мемлекеттік әкімшілігінде, және басқа да жерлерде пайдаланылуы мүмкін.
Д-р Манолис Кукуракис «Кітапхананы пайдалану: Ерекше қажеттілігі және мүгедектігі бар адамдар үшін кітапханаға қолжетімділік» атты 3-модульді таныстырды. Таныстырылымның мазмұны мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін кітапханаларды пайдалану қолжетімділігіне, «Ерекше қажеттіліктері бар адамдар үшін кітапханалық қызмет көрсету» тарауына және материалдарды оқудың ыңғайлылығы бойынша нұсқаулыққа арналған. Таныстырылымда ашық инклюзивті кітапхананың, инклюзивті білім беруге арналған кітапханалардың рөліне және көзделген нәтижеге қол жеткізудің ықтимал жолдарына аса мән берілді.
Таныстырылымның негізін жоғары білім үшін тиімді саналатын коммуникация мен өзара әрекеттер стратегиялары, оқу бағдарламаларының нақты ұлттық жағдайларға бейімделуі модельдерінің жүзеге асушылығы құрайды.
Профессор, д-р Анжела Репанович «Қажеттіліктер кеңесі – физикалық және сенсорлық қажеттіліктер» деп аталатын 7-модульді ұсынды, онда оқу үшін қолжетімді және әмбебап дизайн, сондай-ақ мүмкіндігі шектеулі білім алушылар үшін оқу материалдарын жобалау және әзірлеу тәсілдері туралы айтылады.
Таныстырылым қазіргі өмір сүру жағдайы және қосалқы технологиялар туралы сипаттама береді.
Гилл Уитни, Гуриндер Гревал, Марк Спрингетт, Паула Бернащина, Сухи Хара (Мидлсекс университеті) «Таным және оқыту» атты 5-модульді (оқудағы орта және ауыр деңгейлі және ежіктеп оқу қиындықтарын қоса алғанда) және «Әлеуметтік, эмоциялық және жүріс-тұрыс қиындықтары» атты 8-модульді ұсынды.
Сонымен қатар, когнитивтік бұзушылықтар бойынша стандарттар, веб-еуропалық стандарттар, ISO қолжетімділігі таныстырылды, және де бұл саладағы стандарттардың әлі де даму үстінде екені айтылды.

Лондонда жоба бойынша серіктестердің кездесуі

DECIDE жобасының серіктестері 2019 жылы 21-22 қараша аралығында Лондон қаласында, Миддлсекс университетінде жыл сайынғы кездесу өткізді.
Отырыстың күн тәртібі:
• Жобаның ағымдағы жағдайын енгізу және шолу.

• Әр серіктестен оның қазіргі барысы туралы есеп беру.
• Академиялық модульдерді тәжірибе жүзінде жоспарлау.
• Модульдерді пилоттық бағалауды жоспарлау.
• Веб-сайт – қажетті мазмұн, құру және жүктеу жоспарлары.
• Жобаның ағымдағы қаржылық жағдайы және қаржылық жоспарлау.
• Жобаны басқару.
• Басқа мәселелер.
Бұл шараға академиядан жоба жетекшісі Мира Маулшариф қатысты.

Пилоттық модульдер 1 және 6

2020 жылғы 7 ақпанда Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында 1 және 6 оқу модульдерінің пилоттық нұсқасы өтті.
Іс-шара аясында Академияға Брашов университетінің (Румыния) өкілі әрі DECIDE жобасының үйлестірушісі Ангела Репанович және Крит университетінің (Греция) кітапхана директоры Манолис Кукуракис келді.
Модуль 1 – «Ағылшын тіліндегі арнайы мақсаттар», дайындаушы Академияның оқытушысы Гүлдана Жұмағалиева. Модульдің мақсаты – әрі қарай жобаны басқару және оны толық жүзеге асыру үшін ағылшын тілін үйрену.
Модуль 6 – «Қажеттіліктерді қанағаттандыру» оқыту бағдарламасын Жанна Ибраева (академиялық оқытушы, серіктес) оқыды. Онда оқыту әдістері мен аудиториямен қарым-қатынас, сондай-ақ арнайы назарды талап ететін мүгедектігі бар ащаматтармен қарым-қатынас жүргізу тәсілдерін түсіндірді.

Ұлттық ақпараттандыру күні

2020 жылдың 9 қазанында Нұр – Сұлтан қаласындағы С.Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті (бұдан әрі-ҚАТУ) негізінде инклюзияның өзекті мәселелері бойынша ЕС ЭРАСМУС+ 598661 «DECIDE» (Мүмкіндігі шектеулі тұлғаларға арналған қызметтерді дамыту) халықаралық жобасын іске асыруға сәйкес Ұлттық ақпараттандыру күні (бұдан әрі – ҰАК), ҚР Президенті жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы (Нұр-сұлтан, Қазақстан), Әл-Фараби атындағы КазНУ ( Алматы, Қазақстан), А. Байтұрсынов атындағы ҚРУ (Қостанай, Қазақстан) әріптес жоғары оқу орындарының жұмыс топтарымен бірлесіп ұйымдастырылып, өткізілді.

COVID-19 коронавирустық инфекциясының пандемиясына байланысты ҰАК онлайн режимінде өткізілді.

Конференция модераторы – жұмыс тобының мүшесі: Мейрамова Салтанат Акимовна – Халықаралық ынтымақтастықты және көптілді білім беруді дамыту орталығының директоры, ҚАТУ (Р9) жобасының үйлестірушісі және «DECIDE»жобасының елдік үйлестірушісі.

Конференцияның пленарлық сессиясының модераторы – жұмыс тобының мүшесі: Саркисян Лилия Вагановна, А. Байтұрсынов атындағы ҚРУ (Р11) профессоры.

Конференцияның панельдік сессиясының модераторы – жұмыс тобының мүшесі: Бекмұрзаева Жаңыл Әбдіохапқызы (Р12).

Конференцияның дөңгелек үстелінің модераторы – жұмыс тобының мүшесі: Усатаева Гайнель Меиртаевна (Р10).

Конференцияның мақсаты мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін әлеуметтік-қолайлы жағдай жасау, коммуникациялық және пікірталас алаңын құру арқылы әртүрлілік пен әлеуметтік-мәдени әртүрліліктің қатар өмір сүруі туралы хабардарлықты арттыру болды.

Конференция жұмысына 116 адам, 30 спикер қатысты, оның ішінде Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің, Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің, Қазақстан Республикасы Ауыл шаруашылығы министрлігінің, ЕАСЕА – Эрасмус + агенттігінің өкілдері (Брюссель, Бельгия), Эразмус+ бағдарламасының Қазақстандағы ұлттық кеңсесінің директоры (НЕО), DECIDE жобасының көшбасшысы (Брашова Трансильвания университеті, Румыния), жоғары оқу орындарының ректорлары – DECIDE жобасының орындаушылары, мемлекеттік қызметкерлер, бизнес-құрылымдардың өкілдері, ҚР жоғары оқу орындарының докторанттары, магистранттары мен студенттері, 3 шет елден келген ҮЕҰ (үкіметтік емес ұйымдар) және мүмкіндігі шектеулі адамдар қауымдастығының 10 өкілі, сондай-ақ әлемнің 7 елінен DECIDE халықаралық жобасының 10 шетелдік серіктесі.

Конференцияға қатысушылар инклюзивті қоғам құру және оның барлық деңгейлерінде инклюзивті білім беруді дамыту бойынша DECIDE жобасын іске асыру шеңберінде орындалатын іс-шаралардың әлеуметтік маңыздылығын, жоғары оқу орындарында инклюзивті білім беруді дамыту және мемлекеттік қызметкерлер мен ҮЕҰ өкілдері арасында инклюзивті мәдениетті қалыптастыру бойынша жоба орындаушыларының жоғары қызығушылығын, сондай-ақ қоғамдағы мүмкіндіктері шектеулі адамдарға кемсітпеушілік көзқарасын атап өтті.

Конференцияға қатысушылар жыл сайын әр жылдың 9 қазанында инклюзияның өзекті мәселелері бойынша Ұлттық ақпараттандыру күнін (ҰАК) өткізу, барлық деңгейдегі білім беру ұйымдары мен ЖОО – ның тәрбие жұмысының жоспарларына жылына кемінде 2 рет «Біз әр түрліміз – біз теңбіз – біз біргеміз» тақырыптық сынып және кураторлық сағаттарын енгізу және БАҚ пен әлеуметтік желілерде кеңінен жариялай отырып, инклюзивті мәдениетті қалыптастыруға бағытталған түрлі іс-шараларды өткізу туралы бастаманы қолдады. Сондай-ақ, инклюзивті қоғам құру және оның барлық деңгейлерінде инклюзивті білім беруді дамыту бойынша DECIDE халықаралық жобасын іске асыру шеңберінде орындалатын іс-шаралардың әлеуметтік маңыздылығын, жоғары оқу орындарында инклюзивті білім беруді дамыту және мемлекеттік қызметкерлер мен ҮЕҰ өкілдері арасында инклюзивті мәдениетті қалыптастыру бойынша жоба орындаушыларының жоғары қызығушылығын, сондай-ақ қоғамдағы мүмкіндіктері шектеулі адамдарға кемсітпеушілік көзқарасын атап өтті.

«Қазақстандағы инклюзияны дамыту: теория және практика» халықаралық ғылыми-практикалық онлайн конференциясының пленарлық отырысында, панельдік сессиясында және дөңгелек үстелінде ұсынылған баяндамаларды тыңдап және талқылап, спикерлер мен қатысушылардың баяндамаларын тыңдап, мүмкіндіктері шектеулі адамдардың сараптамалық пікірлерін тыңдап, халықаралық конференцияның қарары қабылданды, оған мынадай ұсыныстар кірді:

1. Ведомстволық бағынысты мекемелердің саясатында инклюзивті білім беруді басым бағыт ретінде дамытуды көрсету.
2. Инклюзивті құзыреттілікті педагог қызметкерлердің біліктілік талаптарына енгізу.
3. Білім беру, денсаулық сақтау және әлеуметтік қорғау органдары, үкіметтік емес ұйымдар мен бизнес-құрылымдар арасындағы сектораралық және институтаралық ынтымақтастықты нығайтуға қолдау көрсету.
4. Инклюзивті білім беруді дамыту және әмбебап дизайн жасау бойынша білім беру ұйымдары басшылары қызметінің тиімділігін бағалау үшін критерийлерді әзірлеу.
5. 2021 жылы Қазақстан Республикасының оқу мекемелерінде оқытудың барлық нысандарындағы (күндізгі, қашықтықтан, аралас) инклюзивті білім беруді бағдарламалық-әдістемелік қамтамасыз ету проблемасы бойынша республикалық ғылыми-практикалық конференция өткізу көзделсін.
6. Мүмкіндігінше барлық педагогикалық мамандықтардың оқу жоспарларына балалармен және ересектермен жұмыс істеу үшін «Инклюзивті білім беру педагогикасы мен психологиясы» оқу пәнін, «Бейімделген дене шынықтыру бойынша жаттықтырушы-оқытушы» қосымша мамандануын енгізу.
7. Инклюзивті білім беру мәселесі бойынша оқытушылардың, әкімшілік-басқару персоналының (ӘБҚ) және басқа да қызметкерлердің біліктілігін арттыруды ұйымдастыру.
8. Мүмкіндіктері шектеулі адамдарды жұмысқа орналастыру мақсатында оларға кәсіби бағдар беру, кәсіби оқыту және қайта даярлаудың пәрменді жүйесін әзірлеу ұсынылсын.
9. Мүмкіндігі шектеулі адамдарды кәсіптік оқыту және олардың бизнес-жобаларын іске асыру үшін гранттық қолдау туралы мәселені қарауды ұсыну.
10. Ұлттық ақпараттандыру күнін өткізуге ҮЕҰ (үкіметтік емес ұйымдар) қатысуын жандандыру (акциялар өткізу, бейнеөнімдер әзірлеу).
11. Кең ауқымды форматтағы трансляцияланатын бағдарламаларды сурдоаудармамен сүйемелдеу туралы мәселені қарауды ұсыну.
12. Ясли-бақшадан бастап жоғары оқу орындарына дейінгі барлық деңгейлерде инклюзивті білім берудің сабақтастығын қамтамасыз етуді ұсыну.
13. Инклюзия туралы хабардар болу деңгейін арттыруға қызмет ететін инклюзивті білім берудің барлық трендтері талқыланатын диалог алаңын кеңейту.
14. Білім беру процесінде, мүмкіндігі шектеулі адамдарға арналған оқу мазмұнын әзірлеуде арнайы технологияны қолдану.
15. Кондуктивтік педагогтарды, еңбек терапевттерін, реабилитологтарды және емдік дене шынықтыру (ЕДШ) нұсқаушыларын даярлау мәселесін қарастыру.
16. Инклюзивтік білім беру тақырыбы бойынша өткізілетін барлық деңгейдегі іс-шараларға мүмкіндігі шектеулі адамдарды сарапшы ретінде қосу туралы мәселені қарастыру.

#erasmusplus
#Кату
#Агу
#Казну
#Кру

DECIDE жобасы бойынша Еуропалық серіктестердің Академияға сапары

2021 жылдың 6 қазанында Академияда DECIDE (Erasmus+) бойынша жұмыс тобымен кездесу өтті. Жоба үйлестіруші ұйымның атынан Михай Барсан мырза жұмыс тобына арнайы тренинг ұйымдастырды.

Кездесуде білім беру модульдерін кешенді оқытуды қолдау үшін әзірленген DECIDE оқыту платформасының болашақ перспективалары туралы сұрақтар көтерілді.

ҰЛТТЫҚ ХАБАРДАРЛЫҚ КҮНІ

ERASMUS+ 598661-EPP-1-2018-1-RO–EPPKA2-CBHE–JP «Мүмкіндіктері шектеулі адамдарға арналған қызметтерді әзірлеу» – «DECIDE» ЖОБАСЫ, ЕО БІРЛЕСІП ҚАРЖЫЛАНДЫРУЫМЕН

Күні: 3 желтоқсан 2021 ж.
Өткізу орны: Zoom платформасы.

Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясының іс-шараны бірлесіп ұйымдастыруға қосқан үлесі:

I БӨЛІМ. Пленарлық сессия

Стратегиялық даму, зерттеулер және халықаралық әріптестік жөніндегі вице-ректор Айгүл Көшербаеваның негізгі презентациясы.

Тақырыбы: Жобаны іске асырудағы ынтымақтастық

Вице-ректор жоба аясында атқарылған жұмыс нәтижелерімен бөлісіп, негізгі әріптестерді атап өтті, олар:

– мемлекеттік мекемелер;

– әлеуметтік кәсіпкерлік және қоғамдастық;

– сарапшылар және тренерлер.

Сонымен қатар Академияның әлеуметтік жобаларға қатысу қызметін таныстырып, оның нәтижелерін көрсетті. Доктор Айгүл Көшербаева арнайы құрал-жабдықтарды сатып алу және өтеуін төлеп алу рәсімдерін көрсете отырып, соның нәтижесінде Қосалқы технологиялар кабинеті мен Инклюзивті білім беру кабинеті құрылғанын атап өтті.

Сөз соңында спикер жобаның маңыздылығы мен өзектілігіне назар аударып, барлық қатысушыларды Ұлттық хабардарлық күнімен құттықтады.

II БӨЛІМ. Дискуссиялық платформа

2.1 Инклюзивтіліктегі өзгерістерді басқару

Спикер: Профессор, доктор Siegfried Saerberg, ZeDiSplus | Мүгедектікті зерттеу және қатысу орталығы.

Шақырылған спикер: Frithjof Esch мырза, ассистент, ZeDiSplus | Мүгедектікті зерттеу және қатысу орталығы.

Презентация барысында мынадай негізгі мәселелер көтерілді (Германия тәжірибесі негізінде):

– Инклюзивтілік саласындағы еңбек нарығы (мысалы, киім тігу ательесі, әлеуметтік кәсіпкерлер, мүгедектерге бағдарланған ұйымдар және фрилансерлер);

– Мүмкіндігі шектеулі адамдардың құқықтары;

– Мүгедектіктің әлеуметтік моделі;

– Мемлекеттік қолдау;

– Әлеуметтік желілерде өзін таныстырудың сәтті тәжірибесі.

Презентацияның соңғы бөлігі (әлеуметтік желілердің мүмкіндігі шектеулі жандардың құқықтары мен мүмкіндіктерін қосу және кеңейту бойынша әлеуеті) Еуропа мен АҚШ-та мүмкіндігі шектеулі адамдардың көпшілігі өздерін әлеуметтік желілерде сәтті көрсетуіне арналды. Сонымен қатар, олар көбінесе ықпалды адамдардың функциясын атқарады, басқаша айтқанда, олардың пайда болуы қоғамда мүгедектікті қабылдау көзқарасын өзгертуге және кәсіби тұрғыда тәуелсіз болуға үлкен жол ашады. Мүгедектігі бар адамдардың құқықтары үшін қозғалыстың мәніне және жеке перспективаға көбірек көңіл бөлінген кезде оның қозғалысты қалай өзгерте алатынына шағын шолу жасалды.

Ой саларлық бірнеше қысқа мысалдар арқылы Орталық Азия үшін бұл қандай рөл атқаруы мүмкін екендігі туралы бірнеше мәселе де талқыланды.

Модератор: Жаңыл Бекмурзаева ханым, жобалық менеджер, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы Халықаралық әріптестік секторының меңгерушісі

2.2 «Мүмкіндігі шектеулі адамдардың өмір сүру сапасын арттыру мақсатында Қазақстан Республикасының заңнамасын жетілдіру»

Спикер: Құралай Жарова ханым, Қазақстан Республикасы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрлігінің «Мүмкіндігі шектеулі адамдардың экономикалық қызметі үшін жағдай жасау» жобалық офисінің координаторы.

Құралай Жарова ханым әлеуметтік және экономикалық тұрғыдан мүмкіндіктері шектеулі адамдарды қолдау үшін өзгерістер енгізілген Қазақстанның заңнамалық нормалары туралы айтып өтті. Ол заңнамаға және жаңа шараларға қатысты ағымдағы жағдайды, сондай-ақ одан күтілетін нәтижелерді түсіндіріп өтті. Сонымен қатар, ҚР Әлеуметтік кәсіпкерлікті қолдау туралы заңына 32 өзгеріс пен толықтыру енгізілгенін айтты. Оның презентациясында көрсетілген негізгі аспектілер:

– Пайда болу себептеріне қарамастан, 1-топ мүгедектеріне күтім жасайтын азаматтар үшін жәрдемақы енгізілді;

– Баланың денсаулығы мен мүгедектігінің бұзылу дәрежесін ескере отырып, Заңда 7 жастан 16 жасқа дейінгі балаларды мүгедектік топтары бойынша бөлу қарастырылған;

– Мүгедектігі және асыраушысынан айрылу жағдайы бойынша бірреттік жәрдемақыларды алу құқығын беру;

– Егер жұмыс беруші міндеттемелерін орындай алмаса, өндірістік жарақат салдарынан мүгедектік алған адамдарға мемлекет есебінен техникалық құралдар мен оңалту қызметтерін ұсыну;

– Мүгедек балаларды тәрбиелеп отырған отбасылардың балалары кәмелеттік жасқа толғаннан кейін тұрғын үй алу кезегіне тұру құқығын сақтау.

Модератор: Айдана Алдиярова ханым, Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы Қолданбалы зерттеулер және халықаралық әріптестік орталығының жетекші ғылыми қызметкері

ҰЛТТЫҚ ХАБАРДАРЛЫҚ КҮНІ ТУРАЛЫ ҚАРАРҒА

МЫНАЛАР ҰСЫНЫЛДЫ:

1. Бұқаралық ақпарат құралдарын белсене тарту кезінде инклюзивтік қоғам идеяларын, мүмкіндіктері шектеулі адамдардың білім алуы мен кәсіби тұрғыда өзін-өзі жетілдіруі туралы жағымды үлгілерді кеңінен таныту;
2. Әлеуметтік кәсіпкерлермен, үкіметтік емес ұйымдармен бірлесіп, әлеуметтік бағдарланған жобаларды іске асыруды қолдау арқылы инклюзивті қоғам идеяларын ілгерілетуге, инклюзия қағидаттары мен басымдықтарын қоғамның қабылдауына ықпал ету;
3. Инклюзия саласындағы заң жобаларын әзірлеу жөніндегі сараптамалық жұмысқа мүгедектігі бар адамдарды және мүгедектердің қоғамдық бірлестіктерінің өкілдерін белсенді тарту;
4. Инклюзивті қоғамды дамыту бойынша қабылданып жатқан шаралар туралы барлық деңгейлерде белсенді ақпараттық жұмыс жүргізу;
5. Мүмкіндіктері шектеулі адамдардың оң имиджін қалыптастыруға ықпал ететін жұртшылықты хабардар ету жөніндегі науқандарды өткізу және мүмкіндіктері шектеулі адамдардың қоғам өміріне тиімді қатысуына бөгет жасайтын немесе шектейтін кедергілерді жою үшін барлық қажетті шараларды қабылдау.

«Еуропалық Одақтың Эразмус+ бағдарламасымен бірлесіп қаржыландыратын «Мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қызметтерді дамыту» [DECIDE] жобасы бойынша Брашовтағы Трансильвания университетіндегі координаторлар жиналысының есебі«

2019 жылдан бастап Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы Румынияның Брашов қаласындағы Трансильвания университетімен және басқа да ұлттық және шетелдік университеттермен Еуропалық Одақтың Эразмус+ «Мүмкіндігі шектеулі адамдар үшін қызметтерді дамыту» [DECIDE] жобасына қатысып келеді.

DECIDE жобасының жұмыс тобы 2022 жылдың 23-24 наурызында Румынияның Брашов қаласындағы Трансильвания университетінде жоба координаторларының үшінші отырысын өткізді. Кездесу гибридтік форматта келесі қатысушылармен өтті: Дрезден технологиялық университеті (Германия), Брашовтағы Трансильвания университеті (Румыния), Лондондағы Мидлсекс университеті (Ұлыбритания), Лимерик технологиялық институты (Ирландия), Крит университеті (Грекия), Самарқанд экономика және сервис институты (Өзбекстан), Ташкент ақпараттық технологиялар университеті (Өзбекстан), Қарақалпақ мемлекеттік университеті (Өзбекстан), «Мушток козлар» мүгедек балаларға арналған өзара әлеуметтік көмек қоғамы (Өзбекстан), Гафуров атындағы Худжанд мемлекеттік университеті (Тәжікстан), Куляб технологиялар және инновациялық менеджмент институты (Тәжікстан), Тәжікстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы (Тәжікстан), «Rushdi Inclusion» мүгедек балалардың ата-аналары мен мамандарының қоғамдық ұйымы (Тәжікстан). Қазақстаннан үш жоғары оқу орны қатысты: С. Сейфуллин атындағы Қазақ агротехникалық университеті, А.Байтұрсынов атындағы Қостанай мемлекеттік университеті және Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясы.

DECIDE жобасының жетекшісі проф. доктор Анжела Репановичи жоба бойынша қысқаша баяндама жасады. Барлық серіктестер жоба аясында жүзеге асырылып жатқан қызметтерімен таныстырды. Мемлекеттік басқару академиясының жоба бойынша баяндамасын Академияның ғылыми қызметкері және жоба координаторы Айдана Алдиярова мен Қаржы-экономикалық бөлімінің бас инспекторы, жоба есепшісі Айслу Сулейманова таныстырды.

Сонымен қоса, кездесуде жобаның төртінші жылына дайындық барысы, алдағы іс-шаралар мен нәтижелер талқыланды. Серіктес университеттер DECIDE жобасының қаржылық ережелері мен бюджетін және басқа да әкімшілік мәселелерді қарастырды. Жобаның қорытынды конференциясы 2022 жылдың күзінде Өзбекстандағы Самарқанд қаласында өтіледі деп шешілді.

Әлеуметтік кәсіпкер Эмин Аскеровпен инклюзивті қоғам туралы кездесу, 8 сәуір 2022 ж.

2022 жылғы 8 сәуірде Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында әлеуметтік кәсіпкер, GreenTAL негізін қалаушы Эмин Аскеров мырзамен кездесу өтті. Бұл кездесу мемлекеттік қызметшілерді мүмкіндігі шектеулі жандарға қызмет көрсетуді одан әрі дамытуын ақпараттандыру мақсатында ұйымдастырылды. Жиынға әкімдіктің мемлекеттік қызметкерлері, Академия қызметкерлері мен студенттері қатысты.

Эмин Аскеров GreenTAL әлеуметтік жобасын 2015 жылы құрған. Цехта ағаш ұстасы, дәнекерлеу және тігін цехтары, имидждік бұйымдарды шығару бойынша полиграфия, сәндік бағыт, киіз басу және жартылай фабрикаттар цехы бар.

GreenTAL халықтың әлеуметтік осал топтарына тегін білім беруді және оларды кейіннен жұмысқа орналастыруды қамтамасыз етеді.  2018 жылы Эмин Аскеров мырза Әлеуметтік кәсіпкерлік мектебін құрды. Оның негізгі мақсаты – әлеуметтік кәсіпкерлікке қызығушылық танытатын әрбір адамды үйрету. Кездесуде Эмин Аскеров мырза әлеуметтік кәсіпкерлік заңнамасының маңыздылығы туралы, өңірлердегі мүмкіндігі шектеулі жандарды жұмыспен қамту туралы, инклюзивті қоғамды дамытудағы жергілікті атқарушы органдардың жұмысы және т.б. мәселелер жөнінде айтып кетті. Эмин мырзаның айтуынша, қазір кезде Қазақстанда 40-қа жуық әлеуметтік кәсіпкеркерлер жұмыс жасап жатыр.

DECIDE жобасы аясындағы жұмыс

2022 жылғы 22 маусымда Қазақстан Республикасы Президентінің жанындағы Мемлекеттік басқару академиясында Еуропалық Одақтың Эразмус+ [DECIDE] «Мүмкіндіктері шектеулі адамдарға арналған қызметтерді дамыту» бағдарламасы шеңберінде серіктестер әзірлеген «Қажеттіліктерді қанағаттандыру – қарым-қатынас және өзара іс-қимыл» 6-шы оқу модулі таныстырылды.

Іс-шара аясында Академияға Шеннон технологиялық университетінен: Мидлендс, Орта Батыс (Ирландия) Джеральд Кавана, Моника Буковска мен Падрайг Кирби және Дрезден техникалық университетінен (Германия) Джерард Каллен мен Свен Ридделл келді. Жұмыс тобының мүшелері Жаңыл Бекмұрзаева, Эльмира Жолдыбаева, Айслу Сулейманова және Айдана Алдиярова жоба жұмысының нәтижелерін ұсынды.   

6-шы модульді Академия оқытушысы, жұмыс тобының мүшесі Әсел Кенжетаева таныстырды. Модульдің мақсаты – ЖОО тыңдаушыларының инклюзивті білім беруге оң көзқарасын қалыптастыру, мүмкіндігі шектеулі адамдармен жұмыс істей білу, қиын жағдайларда бағдарлай білу, мүмкіндігі шектеулі адамдардың проблемаларын шешу.

Одан әрі ынтымақтастықты жалғастыру аясында Қолданбалы зерттеулер институтының директоры Айгүл Көшербаевамен кездесу өтті. Кездесу барысында мемлекеттік қызметшілер мен ҮЕҰ өкілдері арасында инклюзивті мәдениетті қалыптастыру бойынша DECIDE жобасы аясында орындалатын іс-шараның маңыздылығы атап өтілді.

Сыбайлас жемқорлыққа қарсы зерттеулер және комплаенс орталығы мемлекеттік қызметшілердің біліктілігін арттыру курстары шеңберінде «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы менеджмент және комплаенс», «НҚА жобаларының сыбайлас жемқорлыққа қарсы сараптамасы» тақырыптарында 15-тен астам семинар өткізді.

Сондай-ақ, мемлекеттік органдар, квазимемлекеттік, жеке және үкіметтік емес секторлар үшін сыбайлас жемқорлыққа қарсы тақырыпта 100-ден астам тренингтер, семинарлар, TED Talks, кездесулер мен вебинарлар, сондай-ақ онлайн форматта «Мемлекеттік қызметтегі әдеп» пәні бойынша 6 курс өткізілді.

Қазақстандық және халықаралық сарапшылардың, мемлекеттік, квазимемлекеттік және үкіметтік емес секторлардың өкілдерінің қатысуымен 20-дан астам семинарлар, кездесулер, дөңгелек үстелдер ұйымдастырылды.