Page 19 - Диссертация к

мемлекеттік басқару органдарының, соның ішінде Еуропалық Одақтың
қызметінің өзгеруіне ықпал етуде, бұнда әсіресе ашықтық, қатысу, есеп беру,
тиімділік және келісімділік қағидалары негізінде құрылуы тиіс шаралар
мемлекет дамуының саясатына қатысты маңыздылықтарға ие» деді [47].
А.Даунер «Good Governance және оны тиімді іске асырудың негізгі
қағидаттары» атты еңбегінде «Үшінші әлем елдерінде, соның ішінде Үндістанда
«Good Governance» басқару жүйесімен қамтамасыз ету қажет, олсыз
бірқатар даму және әлеуметтік қамсыздандыру схемалары мен
бағдарламалары нәтижесіз болып жатыр» делінген [48].
М.Гриндл өзінің «Good Enough Governance: Кедейлікті жою және елдерді
дамыту реформасы» мақаласында «Good Governance табиғи апаттар
тәуекелдерін басқарудағы негізгі күш болып табылады, сонымен қатар
тұрақты даму мәселелерін шешуде маңызды рөл атқарады» деді [49].
Кристофер Худ пен Рут Диксон өздерінің «Тиімді әрі үнемді үкіметтің
тәжірибесі» атты еңбектерінде мемлекеттік басқарудағы жаңа реформалардың
нәтижелері мен қиыншылықтарын зерттей келе, кей бір дамушы елдерде «Good
governance» қағидаларының іс жүзінде талапқа сай толық орындалмай, тек
формальды түрде сақталатыны айтылды. Бұл мемлекеттік басқару
реформаларының кейбір жағдайларда әкімшілік тиімділіктің төмендеуіне,
заңдар мен рәсімдердің күрделенуіне, сондай-ақ азаматтардың өтініштері мен
арыздарын қарау барысында кедергілердің пайда болуына себеп болып,
нетижесінде халықтың мемлекеттік басқаруға деген сенімін азайтуға әкелетінін
айтқан. Осы тұрғыдан алғанда, реформаларды жүзеге асыру кезінде заңнамалық
және әкімшілік нормаларды қайта қарап, азаматтардың құқықтарын
шектемейтін, өтініштерін тиімді қарауға мүмкіндік беретін өзгерістер енгізу

қажеттілігі ерекше маңызды екенін атап өтті [50].
Ал, американдық саясаттанушы Б.Смит тиімді мемлекеттік басқару
жүйесінде табысты диалог құру үшін диалог қатысушыларының бір-бірінің
ұстанымын қабылдауы және парасаттылық танытуы қажет екенін атап өтті. Бұл
дегеніміз, әр тарап екінші тараптың көзқарасын тыңдауға және ескеруге,
сонымен қатар келісімге келуге және бірлескен шешімдер қабылдауға дайын
болуы керек. Тараптардың өзара құрметі мен түсіністігі болмаса, диалог
нәтижесіз және тиімсіз болуы мүмкін деді [51].
Көріп отырғанымыздай шет елдік авторлардың зерттеулері бойынша
«Good Governance» концепциясы «ашықтық», «әділдік», «есеп беру» және
«қатысу» қағидаларына негізделе отырып ресурстарды тиімді басқаруға,
халықтың өмір сүру сапасын жақсартуға және олардың қажеттіліктерін
қанағаттандыруға баса назар аударады. Сонымен қатар, табиғи апаттар қаупін
басқаруда, тұрақты даму мәселелерін шешуде және әлеуметтік
бағдарламалардың тиімділігін арттыруда шешуші рөл атқарады. Бұл жүйенің
табысты жұмыс істеуі диалогқа қатысушылар арасындағы өзара құрмет пен
түсіністікті, сондай-ақ азаматтардың құқықтары мен мүдделеріне теріс әсер етуі
мүмкін ескірген заңнама нормаларын үздіксіз қайта қарауды талап ететіндігін
айқындады. Сонмен қатар азаматтардың әл-ауқатын жақсартуға және олардың

19