Page 31 - Диссертация к

5 - кестенің жалғасы
«Есеп беру» қағидасы
2022 Ривукор Тиісті мемлекеттік басқаруға қол жеткізу үшін мемлекеттік
Джеффирс мекемелердің есептілігі мен ашықтығын ынталандыру қажет. Бұл
тон Ричсет үшін басқару қағидаларына сәйкес мемлекеттік мекемелердің
қызметін бағалау, бюджеттік жүйе құру және инновациялық бақылау
үлгілерін енгізу маңызды [89].
2019 Умар Есеп беру саяси қағида ретінде мемлекеттік органдардың
Альхаджи көшбасшылығына және елдің тұрақты дамуына ықпал етіп,
бейбітшілік пен келісімді қамтамасыз етеді. Есеп беру дұрыс
басқарудың негізі болып, әділеттілік пен тұрақтылықты дамытуға
жеткізеді [90].
Ескерту - Дереккөздер негізінде автор құрастырған [54, 55, 56, 57, 58, 59, 60, 61, 62, 63]

«Қатысу» қағидасы азаматтардың мемлекеттік басқару және шешім
қабылдау үрдісіне тікелей немесе жанама қатысуын қамтамасыз етеді. Бұл
қағида мемлекеттің ашықтығын арттырып, басқару сапасын жетілдіруге ықпал
етеді. Қоғамдық кеңестер болса азаматтық қоғам мен мемлекеттік органдар
арасындағы байланысты нығайту құралы ретінде маңызды рөл атқарады. Олар
мемлекеттік шешімдерге қоғамдық бақылау жүргізіп, азаматтардың пікірін
есепке алуға мүмкіндік береді [91].
Ал цифрлық платформалар халықтың шешім қабылдау үрдісіне қатысуын
жеңілдетеді. Бұл құралдар арқылы азаматтар өз ұсыныстарын білдіріп,
бастамаларын ілгерілете алады, ал мемлекеттік органдар кең ауқымды қоғам
пікірін ескеруге мүмкіндік алады [82].
«Заңның үстемдігі» қағидасы барлық азаматтар, мемлекеттік органдар,
ұйымдар мен шенеуніктер әділетті, ашық, дәйекті және бәріне бірдей
қолданылатын заңдарды ұстануға міндеттелген. Бұл қағида құқықтық тәртіпті
қамтамасыз етуге, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарын қорғауға,

озбырлық пен кемсітушілікке жол бермеуге, сондай-ақ әлеуметтік өзара іс-
қимылдың негізгі элементі ретінде әділеттілікті орнатуға бағытталған. Сот
билігінің тәуелсіздігі – заңның үстемдігінің негізі. Сот жүйесі атқарушы билік,
саяси партиялар және өзге де мүдделі тараптардың ықпалынан бос болуы тиіс.
Тәуелсіз сот әділ шешімдер қабылдап, азаматтардың құқықтарын қорғайды
және заң алдындағы теңдікті қамтамасыз етеді. Заң алдындағы теңдік барлық
азаматтардың әлеуметтік-экономикалық немесе өзге де мәртебесіне қарамастан
тең құқыққа ие болуын білдіреді. Кемсітушілікке қарсы заңнаманы қабылдау
осал топтарды – әйелдер, балалар, ұлттық азшылықтар мен мүгедектерді
қорғауда шешуші рөл атқарады [83].
Сот төрелігіне қол жеткізу қағидасы бойынша азаматтар сот арқылы өз
құқықтары мен мүдделерін қорғауға мүмкіндік алуы қажет. Бұл үшін заң
көмегін ұйымдастыру, сот рәсімдерін жеңілдету және әлеуметтік осал топтар
үшін сот төрелігінің қолжетімділігін арттыру маңызды. Сот жүйесінің
ашықтығы азаматтардың сенімін қамтамасыз етеді. Сот шешімдерін жариялау,
БАҚ пен қоғамның сот процесіне қолжетімділігін қамтамасыз ету әділеттілікті
нығайтады және теріс пайдалануды болдырмайды [84].

31