Page 45 - Диссертация к

Швецияда азаматтардың 85%-ы цифрлық қызметтерді белсенді
пайдаланады, ал мемлекеттік қызметтердің 97% - ы онлайн режимінде
ұсынылады. Сонымен қатар, Интернетке қолжетімділік халықтың 98% -.
қамтиды, бұл цифрлық трансформация үшін берік негіз жасайды [147].
Осылайша, цифрлық технологияларды қолдану бұл мемлекеттің
басқаруын ашық, тиімді және демократиялық етеді.
Германия тәжірибесі
Құқықтық жүйенің тұрақтылығын, сот билігінің тәуелсіздігін және
азаматтардың құқықтарын қорғауды қамтамасыз ете отырып, Германия «Good
Governance» концепциясы шеңберінде «Заңның үстемдігі» қағидасын тиімді
іске асырып жатқан алдыңғы қатарлы елдердің бірі болып табылады.
Германияның құқықтық жүйесінің негізі 1949 жылы қабылданған негізгі
заң «Grundgesetz» болып табылады. Ол азаматтардың іргелі құқықтары мен
бостандықтарына кепілдік береді, сондай-ақ құқықтық мемлекеттің
қағидаларын белгілейді.
Бұл елде сот билігі тәуелсіз және билікті бөлу қағидасы негізінде жұмыс
істейді. Германияның Конституциялық соты (Bundesverfassungsgericht)
заңдардың Конституцияға сәйкестігін қамтамасыз етуде және азаматтардың
құқықтарын қорғауда шешуші рөл атқарады. 2020 жылы Конституциялық сот
партияларды қаржыландыру туралы заңды конституциялық емес деп таныды,
бұл оның заңның үстемдігін сақтаудағы белсенді рөлін көрсетеді [148].
Германия мемлекеттік органдар қызметінде ашықтықтың жоғары
деңгейін қамтамасыз етеді. Ақпаратқа қол жеткізу туралы Заңға сәйкес
(Informationsfreiheitsgesetz), азаматтар федералды органдардан ақпарат сұрауға
құқылы [149]. Мысалы бір жылдың ішінде ақпаратқа қол жеткізуге 100 000-нан

астам сұраныс тіркеліп отырады, бұл азаматтардың мемлекеттік басқару
үрдістеріне қатысуының жоғары деңгейін көрсетеді.
Бұл ел сыбайлас жемқорлықпен белсенді күресуде, бұл оның
халықаралық рейтингтердегі жоғары позицияларымен расталады. 2023 жылы
Германия Transparency International сыбайлас жемқорлықтың алдын алу
индиксінде 180 елдің ішінде 9-шы орынға ие болды, бұл елдегі сыбайлас
жемқорлықтың төмен деңгейін көрсетеді [150].
Бұл елде адам құқықтарын ұлттық және халықаралық деңгейде белсенді
қорғайды. 2018 жылы Германия 100 000-нан астам босқынға баспана берді, бұл
оның адамгершілік пен адам құқықтары қағидаларына адалдығын көрсетеді
[151].
Германия заңның үстемдігін және сот төрелігінің қолжетімділігін
қамтамасыз ету үшін цифрлық технологияларды белсенді енгізуде, бұл
азаматтардың құқықтық жүйе мен мемлекеттік институттарға деген сенімін
нығайтуға ықпал етеді. Қаржылық технологиялар «psd2» директивасына сәйкес,
Open API банк саласынының құқықтық жүйесінде белсенді қолданылады [152].
Цифрлық үкімет - Германияда FinTS API [153] және X-Road мемлекеттік
деректермен заң жүзінде алмасу үшін қолданылады [154]. Сонымен қатар
блокчейн және криптографиялық жүйелер сияқты инновациялық шешімдерді
қолдану азаматтардың құқықтарын қорғауға, деректердің сақталуына және

45