Page 47 - Диссертация к

жылдарға арналған бесінші ұлттық іс-қимыл жоспары аясында келесі
бастамаларды алға тартты:
- Ұлттық деректер порталы – мемлекеттік сектордың деректерін бір
жерден қолжетімді етуді көздейді;
- DataDonor бастамасы – ерікті мінез-құлықтық деректер арқылы
денсаулық сақтау саласын жетілдіруді мақсат етеді.
Бұл бастамалар цифрлық құралдарды пайдалану арқылы мемлекеттік
басқаруда ашықтық пен халықтың қатысуын арттыруға бағытталған. Іс-қимыл
жоспарларын әзірлеу Цифрлық үкімет агенттігі үйлестіруімен жүзеге асады
және азаматтық қоғаммен бірлескен (ко-креациялық) тәсілді қамтиды [119].
Данияның мемлекеттік бюджеті жыл сайын Қаржы министрлігінің ресми
сайтында жарияланады. 2024 жылы Дания бюджеті толығымен онлайн
режимінде қол жетімді болды, бұл азаматтар мен сарапшыларға мемлекеттік
бюджеттің шығындары мен кірістерін зерттеуге мүмкіндік берді. Жариялау
талдаулар мен түсініктемелерді қоса алғанда, егжей-тегжейлі есептер түрінде
жүзеге асырылады [161].
Дания баспасөз бостандығы бойынша көшбасшы болып қала береді. 2024
жылы ол «Reporters Without Borders» баспасөз бостандығы индиксінде 1-ші
орынға ие болды, бұл елдегі БАҚ ашықтығы мен тәуелсіздігінің жоғары
деңгейін растайды [162].
Бұл көрсеткіштер Данияда ақпараттың ашықтығы мен қолжетімділігі
қағидасын іске асырудың жоғары деңгейін көрсетеді, ол басқа елдер үшін үлгі
болып қала береді.
Дания мемлекеттік басқарудың ашықтығы мен ақпаратқа қолжетімділік
деңгейі бойынша әлемдегі жетекші орындардың бірін алады. Оның табысының

маңызды элементі мемлекеттік органдардың қызметі туралы деректерді
жариялау үшін цифрлық платформаларды белсенді пайдалану болып табылады.
Бұл платформалар азаматтарға өзекті ақпарат алуға және әкімшілік үрдістерге
қатысуға мүмкіндік береді, бұл сыбайлас жемқорлық деңгейін төмендетуге
және басқару сапасын арттыруға ықпал етеді.
«Open Data DK» платформасы мемлекеттік деректерге кең
қолжетімділікті қамтамасыз етеді, бұл талдауды жүргізуге және жаңа
шешімдерді әзірлеуге ықпал етеді. 2024 жылы платформада «Borger.dk» 72
миллион сауалдар келіп түсуі тіркелді, ал 2024 жылдың қыркүйегінде 6,2
миллион сауал тіркелді. Пайдаланушылардың 91% «Borger.dk» портал
жұмысына қанағаттанудың жоғары дәрежесін білдіреді [163].
Осылайша, цифрландыру және мемлекеттік басқарудың ашықтығын
ұстану азаматтардың мемлекеттік құрылымдармен өзара іс-қимылының
ыңғайлылығы мен тиімділігін қамтамасыз ететін Данияның табысының негізгі
факторлары болып табылады.
Норвегия тәжірибесі
«Good Governance» концепциясы шеңберінде Норвегия «Консенсусқа
бағытталу» қағидасын іске асырудағы жетекші елдердің бірі болып табылады.
Бұл қағида мемлекеттің әртүрлі әлеуметтік топтар арасындағы келісімді

47