Page 6 - Диссертация к

КІРІСПЕ

Зерттеу тақырыбының өзектілігі: Мемлекеттік басқаруды тиімділік пен
икемділікке негіздеп, азаматтардың мүддесіне бағыттау, сондай-ақ заманауи
сын-қатерлерге бейімдеп өзгерістерді еңсеру кез келген елдің стратегиялық
басымдықтарының бірі болып табылады [1].
Тәуелсіздік алғаннан бері Қазақстанда мемлекеттік басқаруды
жаңғыртуға бағытталған бірқатар бағдарламалар мен демократиялық
реформалар жүзеге асырылды [2].
«Қазақстан-2030» стратегиясында елдің өркендеуі, азаматтардың
қауіпсіздігі мен әл-ауқаты басты басымдық ретінде көрсетілсе [3], «Қазақстан-
2050» стратегиясында кәсіби мемлекеттік аппарат қалыптастыру, мемлекеттік
қызмет сапасын арттыру, халықпен сындарлы байланыс орнату және
қызметкерлердің коммуникативтік құзыреттерін дамыту негізгі мақсат ретінде
айқындалды [4].
«Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі стратегиялық даму
жоспарын бекіту туралы» қаулысында мемлекеттік аппаратты кәсібилендіру,
әділ басқару моделіне көшу және халықпен тиімді өзара іс-қимылды арттыру
басты бағыттар болып табылады. Сонымен қатар, қызметкерлердің
креативтілік, бейімділік, әдептілік сияқты қасиеттерін дамыту басқару сапасын
жақсартып, азаматтардың билікке деген сенімін нығайтуға ықпал етуді көздейді
[5].
Дегенмен, атап өткендей елде бірқатар маңызды бағдарламалар
қабылданғанмен кейде азаматтар Президентке тікелей жүгінуге мәжбүр
болатын жағдайларда орын алып отырады, ол өз кезегінде орталық және

жергілікті деңгейдегі мемлекеттік органдардың ашықтығының жеткіліксіздігін
айқындайды. Белгілі бір саладағы шешімдердің әділетсіздігіне қатысты
қайталанатын шағымдар, көбінесе, нақты мемлекеттік органда немесе өңірде
жүйелік мәселелердің бар екендігін аңғартады. Азаматтар көбіне мемлекеттік
шешімдер қабылдау процесіне белсенді қатысу мүмкіндігінің төмендігін де
сезінеді, сондай-ақ кейбір мемлекеттік органдарға деген сенім толық
қалыптаспағандығын байқатады [6]. Сонымен қатар соңғы онжылдықта
Қазақстанда әртүрлі қоғамдық-саяси себептерге негізделген бірқатар
наразылықтар мен қақтығыстарда орын алып келеді [7].
Осы себептерге байланысты 2019 жылдың 2-ші қыркүйегінде Қазақстан
Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаевтың «Сындарлы қоғамдық
диалог – Қазақстанның тұрақтылығы мен өркендеуінің негізі» атты Қазақстан
халқына Жолдауы жарияланды. Бұл мемлекет пен қоғам қатынасындағы
басқарудың «бюрократиялық» моделінен «проактивті», «сервистік» және
«азаматтардың сұраныстарына ден қойғыш» халық үніне құлақ асатын
мемлекет нысанына көшу мақсатына негізделген. Сол арқылы халық өз үніне
құлақ астырып, өзі үшін маңызды шешімдерді таңдауға мүмкіндік алады, бұл,
өз кезегінде, халықтың мемлекеттік қызметкерлерге деген қанағаттану деңгейін
арттырады, нәтижесінде «адамдарға бағдарланған» тиімді мемлекетті
қалыптастырады деп болжанған.

6