Page 8 - Диссертация к

Осылайша, мемлекеттік басқарудағы концепцияның тиімділігін бағалау
мәселесі теориялық және практикалық тұрғыдан айтарлықтай өзектілікке ие
болып, зерттеу жұмысының негізгі бағытын анықтайтын басты маңызды алаң
ретінде көрініс табады.
Уақыт өте келе басқару жүйесі әрі қарай өзгерістерге ұшырауы ықтимал.
Алайда қазіргі ағымдағы жағдайдағы саясат нақты құрылымдалып, тиімді
жүзеге аспаған жағдайда, бұл Қазақстанның болашақ басқару жүйесінің ұзақ
мерзімді дамуына кері әсер етуі ықтимал.
Сондықтан Қазақстанда қабылданған «Халық үніне құлақ асатын
мемлекет» концепциясын көптеген елдерде қолданылып келе жатқан «Good
governance» контекстіндегі басқарудың жаңа моделінің Қазақстан жағдайын
талдау және объект ретінде өңірлік деңгейде бағалау өз кезегінде осы
диссертациялық жұмыстың негізгі өзектілгі болып табылады.
Мәселенің зерделену дәрежесі: Мемлекеттік басқару жүйесінің теориясы
әртүрлі тарихи мектептер мен заманауи тәсілдерді қамтитын көп деңгейлі әрі
көп қырлы зерттеулерден тұрады.
Шет елдік ғалымдар У.Хаут [13], М.Эмерсон [14], М.Джонстон [15] және
А.Дарон мен Ж. Робинсон [12] зерттеулері мемлекеттік институттардың
ұйымдастырылуы мен жұмыс істеу формаларына бағытталған. Бұл ғалымдар
әртүрлі билік институттарының өзара әрекеттесу механизмдерін талдап,
басқару жүйесі мен құқықтық институттардың тиімді жұмыс істеуі үшін
құрылымдық тәсілдің қажеттілігін анықтаған.
Ал Қазақстандық ғалымдар А.Жолдыбалина мен М.Нургалиева [16],
Л.Қалғанова [17], Э.Авзалова [18], С.Байзақов пен А.Төлепбекова [19]
Қазақстандағы мемлекеттік реттеуші саясаттың мәселелері мен болашағына

қатысты зерттеулер жүргізіп, қолданыстағы басқару модельдерінің
ерекшеліктері мен формаларын, сондай-ақ қоғам мен билік арасындағы өзара
әрекеттестіктің іске асырылу барысындағы негізгі кедергілерді айқындады. Бұл
мәселелерді шешу жолдарын ұсыну аталмыш бағыттағы зерттеулердің
өзектілігін дәлелдеп, оны одан әрі жетілдіру қажеттілігін көрсетеді.
Сонымен қатар Old Public Administration, New Public Management, New
Public Governance, Digital Governance, New Public Passion, Smart Governance
және Good Governance сияқты заманауи басқару теориялары да әртүрлі
аспектілерге назар аударады, зерттеген ғалымдар Ф.Мошер [20], М.Вебер [21],
Д.Осборн [22], В.Уилсон [23], П.Донливи мен К.Худтың [13], М.Э. Милакович
[24] және О.Райан [25] осы басқару үрдістерінің иерархиясы мен
формализациясынан орталықсыздандыруға, цифрландыруға және азаматтарды
басқаруға тартуға дейін ұласқандығын талдаған. Бұл басқару жүйелерінің
негізгі мақсатында технологияларды енгізуге, желілік өзара іс-қимылға және
тұрақты дамуға ерекше мән беріледі. Қазіргі заманғы басқару теориялары
тиімділікке, ынтымақтастыққа және азаматтарды тартуға баса назар аударады.
Жергілікті ерекшеліктерді ескере отырып, осы модельдерді Қазақстан
контекстінде бағалау мемлекеттік басқару саласындағы одан әрі зерттеулер
үшін өзекті міндет болып табыладыр.

8