Page 1 - Аңдатпа

«8D04110-Экономика» білім беру бағдарламасы бойынша философия
докторы (PhD) дәрежесін алуға ұсынылған «Мал шаруашылығын
дамытудың экономикалық тиімділігін жоғарылату: теориясы, әдіснамасы
және механизмдері» тақырыбындағы М.Әуезов атындағы Оңтүстік
Қазақстан университетінің докторанты Егембердиев Руслан
Аманкелдиевичтың диссертациялық жұмысына

АҢДАТПА

Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Мал шаруашылығы өнеркәсіп үшін
азық-түлік пен шикізаттың маңызды көзі бола отырып, Қазақстанның ауыл
шаруашылығында шешуші рөл атқарады. Саланың бұл секторына ірі қара мал,
қой, ешкі, жылқы, түйе, шошқа және құс өсіру кіреді. Мал шаруашылығы
жануарлардан алынатын өнімдерді ғана емес, сонымен қатар экологиялық тепе-
теңдікті сақтауға, көңді тыңайтқыш ретінде пайдалану арқылы егіншілікке
ықпал етеді, сонымен қатар жұмыс орындарын ашады және елдің
экономикалық дамуына ықпал етеді. Мұндағы маңызды бағыттардың бірі етті
мал өсіру болып табылады, өйткені ет қазақстандықтар үшін негізгі азық-түлік
өнімдерінің бірі болып табылады. Сонымен қатар, қой мен ешкі өсіру жүн, ет
және сүт өндіру үшін маңызды. Жылқылар тек ауыл шаруашылығында ғана
емес, туризмде, спортта және мәдениетте де қолданылады. Ауыл шаруашылығы
мал шаруашылығын дамыту ауыл тұрғындарын жоғары сапалы өнімдермен
қамтамасыз ете отырып, олардың өмір сүру сапасын жақсартуға ықпал етеді.
Қазақстан Үкіметі фермерлер мен мал өсірушілерге субсидиялар, несиелер
және басқа да қолдау шараларын ұсына отырып, мал шаруашылығын дамытуды
белсенді қолдайды. Бұл мал шаруашылығы өнімдерін өндіруді ұлғайтуға,

өнімдердің сапасын жақсартуға ықпал етеді, сондай-ақ мал шаруашылығы
өнімдерін шетелге экспорттауға жәрдемдеседі. Осылайша, мал шаруашылығы
азық-түлік қауіпсіздігін, елдің экономикалық дамуын және ауыл
тұрғындарының өмір сүру сапасын жақсартуды қамтамасыз ете отырып,
Қазақстанның ауыл шаруашылығында маңызды рөл атқарады. Зерттеу
тақырыбының өзектілігі климаттық жағдайлардың өзгеруі, су ресурстарының
тапшылығы және өнім құнының өсуі жағдайында мал шаруашылығының
экономикалық тиімділігін арттыру қажеттілігімен де анықталады. Соңғы
жылдары әлемдік азық-түлік нарығында бәсекелестік күшейіп келеді, бұл
Қазақстаннан мал шаруашылығын қоса алғанда, ауыл шаруашылығын
дамытуға неғұрлым икемді тәсілді талап етеді. Осыған байланысты саланың
тиімділігін арттыру, шығындарды азайту және ішкі және сыртқы нарықтардағы
өнімнің бәсекеге қабілеттілігін арттыру үшін жаңа тетіктер мен құралдарды
әзірлеу маңызды. Сонымен қатар, жаһандану және экологиялық таза өнімге
сұраныстың артуы жағдайында инновациялық технологияларды, тұрақты
шаруашылық жүргізу әдістерін және өнім сапасын арттыруды қолдана отырып,
мал шаруашылығын дамыту ерекше өзекті болып отыр. Климаттың өзгеруі
және құнарлы жерлердің қысқаруы сияқты заманауи қиындықтар саланың