Page 157 - Диссертация к

3. Түркістан қаласында «Халық үніне құлақ асатын мемлекет»
концепциясын жүзеге асыру аясында iKOMEK 109, 1310 байланыс
орталықтары және Е-өтініш порталы сияқты бірнеше байланыс жүйелері
енгізілді. Бұл жүйелер «Бір терезе» қағидасы бойынша тұрғындардың
өтініштерін қабылдап, жедел өңдеуге мүмкіндік береді. Алайда, алдын ала
жазылу мен қабылдаулардың шектеулі уақыты шалғай аймақ тұрғындарына
қолайсыздық тудырып отыр. Көп жағдайда мәселелер формалды қаралып,
шешімдер кейінге шегерілуінде. Ақпараттың ашықтығы мен бақылау
тетіктерінің әлсіздігі де сенімге кері әсер етіп жатқандығы анықталды. Бұл
кемшіліктерді шешу үшін онлайн-қабылдауларды дамыту, өтініштерді бақылау
жүйесін жетілдіру қажеттілігінің туындағаны айтылды.
«Халық үніне құлақ асатын мемлекет» концепциясын жүзеге асыру
мақсатында Түркістан өңірінде 2020-2024 жылдар аралығында ақпараттық-
коммуникациялық технологияларға бөлінген шығындар көрсеткіші тұрақты өсу
тенденциясын көрсеткен. Статистикалық талдаудың нәтижелері Түркістан
қаласының әлеуметтік-экономикалық жағдайының жақсаруына ықпал етпеген
негізгі факторларды айқындауға мүмкіндік берді. Әлеуметтік-экономикалық
факторларды зерттеу барысында тұрғындардың табысы, цифрлық сауаттылық
деңгейі, жұмыссыздық деңгейі сияқты көрсеткіштердің ақпараттық-
коммуникациялық технологиялармен байланысты шығындарға әсері талданды.
Зерттеуде 10 мемлекеттік қызметкерлердің қатысуымен эксперттік
сараптамалық сұхбат жүргізілді. Сарапшылардың басым бөлігі «Халық үніне
құлақ асатын мемлекет» концепциясының еліміз үшін тиімді екенін атап өтті,
бірақ «Консенсусқа бағытталу» қағидасының жүзе асырылуының жоғары
бағаланғанымен, «Заңның үстемдігі» мен «Қатысу» қағидаларының тиімділігін

төмен бағалады. Концепцияның жүзеге асуына кедергі келтіріп отырған
мәселелер арасында ең көп айтылғандары азаматтық қоғамның әлсіздігі,
бюрократиялық кедергілер, ашық деректер мен есеп беруге қатысты шектеулер,
сондай-ақ цифрлық технологиялардың шектеулі мүмкіндіктері болды. Алайда,
оның тиімділігін арттыру үшін саяси және әлеуметтік өзгерістер қажет.
Саясаткерлер мен мемлекеттік қызметкерлер осы бағытта жұмыс жүргізіп,
халықпен өзара іс-қимылдарды күшейтуі керек деген қорытынды жасады.
Зерттеу барысында Түркістан қаласының тұрғындары арасында
сауалнама жүргізу арқылы халықтың осы концепцияға қаншалықты оң
көзқараспен қарайтындығы бағаланды. Халықтың 46%-ы «Халық үніне құлақ
асатын мемлекет» концепциясының тиімділігі мен нәтижелігін қолдайтынын
білдірді, бірақ 44% респондент бұл концепцияның баяу жүзеге асып
жатқандығын алға тартты. «Еркіндік пен теңдік» қағидасына оң көз қарас
танытқанымен, «Қатысу» қағидасы бойынша, халықтың 77%-ы қала әкімінің
немесе басқа да мемлекеттік қызметкерлердің кездесулеріне және 88%-ы
жергілікті мемлекеттік органдардың шешімдеріне қатыспайтынын айтты.
Халықтың мемлекеттік органдарға белсенді қатысуын арттыру мақсатында
жұмыс жалғастырылуы қажет екендігі көрінді. Халықтың цифрлық
платформалар мен байланыс құралдарына қатысты берген бағалары әркелкі
болды: «Ашық әкімдік» және «Ашық үкімет» секілді платформаларға теріс баға

157