Page 148 - Диссертация к

3.2 Халық үніне құлақ асатын мемлекеттік басқару жүйесін
жетілдіруде мемлекеттік мекемлердің өзара іс-қимылының бірыңғай
экожүйесі мен стратегиялық SPACE матрицалық бағыты

«Халық үніне құлақ асатын мемлекет» концепциясын жетілдіру жолы
ретінде берілген ұсыныстар негізінде OpenAPI integration функциясын қосу
арқылы халықты ақпараттандыру іс-шараларын дамыту, азаматтық қоғам
мүмкіндіктерін кеңейту, «Белсенді азамат» пен «Білім беру» контекстерін
жетілдіру, сонымен қатар қолданыстағы барлық байланыс құралдарын бір
ортаға жинау механизімдерінің заң шеңберінде жүзеге асыру келесідей
құқықтық нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырылады.
Мұнда «Қазақстан Республикасының Ақпараттық доктринасын бекіту
туралы» Қазақстан Республикасы Президентінің 2023 жылғы 20 наурыздағы №
145 жарлығында көрсетілген бөлімдердің маңыздылығын ескергеніміз жөн
[247]. Бұл жарлық елдің ақпараттық қауіпсіздігі мен идеологиялық тәуелсіздігін
қамтамасыз етуге бағытталған құрылымды қалыптастыруды көздейді. Доктрина
ақпараттық кеңістіктің барлық қатысушылары үшін өзара іс-қимылдың негізгі
қағидаларын белгілейді. Біріншіден, сөз бостандығы басты басымдықтардың
бірі ретінде қарастырылады, өйткені ол қоғамның бірлігі мен шоғырлануын
қамтамасыз ететін маңызды фактор болып табылады. Сонымен қатар, әрбір
азаматтың ақпаратты еркін алуға және таратуға конституциялық құқығы бар,
бұл құқық заңнамамен бекітілген және мемлекет тарапынан
кепілдендірілгендігі айтылған. Доктринаның тағы бір маңызды міндеті –
ақпараттық кеңістіктің үздіксіз дамуы мен сапалы өсуіне жағдай жасау, сондай-
ақ оның бәсекеге қабілеттілігі мен сұранысын арттыру. Бұл мақсатқа жету үшін

ақпарат таратушы барлық тараптар шынайы, объективті және бұрмаланудан ада
ақпарат ұсынуға мүдделі болуы тиіс делінген. Сонымен қатар, жеке өмірге және
отбасылық құпияға қатысты мәліметтердің қорғалуына ерекше мән беріледі.
Әрбір азаматтың ар-намысы мен қадір-қасиеті сақталуы тиіс. Ұлттық
ақпараттық кеңістікті дамыту, бәсекеге қабілетті медиа саласын қалыптастыру
және сыртқы қауіп-қатерлерге қарсы тұру осы Доктринаның негізгі
басымдықтарының бірі болып саналады делінген.
Сонымен қатар Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 16 қарашадағы
№ 401-V Қазақстан Республикасының «Ақпаратқа қол жеткізу туралы» Заңына
сәйкес, [205] ақпаратқа қол жеткізу саласындағы уәкілетті орган осы бағыттағы
мемлекеттік саясатты қалыптастырып, жүзеге асырумен қатар, оның
орындалуын қамтамасыз етеді. Сонымен қатар, ақпарат иелеріне тәжірибелік
және әдістемелік қолдау көрсетіп, олармен және пайдаланушылармен өзара
байланыс орнатады. Сондай-ақ, ақпараттандыру саласындағы уәкілетті
органмен келісім негізінде ақпаратты ашық деректердің интернет-порталында
орналастыру тәртібін және ашық диалогтың интернет-порталында жұмыс істеу
қағидаларын бекітеді. Ал ақпараттандыру саласындағы уәкілетті орган
ақпараттық ресурстарды құру, іздеу, сақтау, өңдеу және тарату процестерін
қамтитын мемлекеттік саясаттың орындалуын қамтамасыз етеді. Сонымен
бірге, ақпаратқа қол жеткізу саласындағы уәкілетті органмен келісе отырып,

148