Page 145 - Диссертация к

Мемлекеттік органдар үшін қорытынды есептер мен статистика
тенденцияларды талдауға, әлсіз жерлерді анықтауға және басқару процестерін
оңтайландыруға арналған құралдарды қамтамасыз етеді. Көрсеткіштердің
мониторингі стратегияларды уақтылы түзетуге, бағдарламалардың тиімділігін
арттыруға және сыбайлас жемқорлық тәуекелдерін азайтуға мүмкіндік береді.
Статистикалық есептер сонымен қатар әртүрлі құрылымдар арасындағы
үйлестіру мен деректер алмасуды жақсарту арқылы ведомствоаралық өзара
әрекеттесуге ықпал етеді. Ең негізгі артықшылығы мемлекеттік органдар
арасында бір біріне есеп беру жұмысы жеңілдейді. Өйткені бұл жерде барлық
есептер мен статистика барлық адамға қолжетімді. Эксперттік сараптамалық
сұхбатта мемлекеттік органдар көп уақыттарын жоғары тұрған органға есеп
беруге жұмсайтыны, нәтижесінде халыққа сапалы қызмет көрсету
мүмкіндігінің төмен екендігін айтып өткен болатын.
Осылайша, бұл функция азаматтар үшін де, мемлекеттік органдар үшін де
ашықтықты, тиімділікті және есептілікті арттырудың қуатты құралы болып
табылады.
OpenAPI integration функциясын орнату үшін келесідей қадамдар жүзеге
асырылуы қажет:

- Барлық мемлекеттік платформалар мен порталдардың тізімін құру.
1-ші қадам - Әрбір жүйенің технологиялық құрамын (бағдарламалау тілі, дерекқор
Қазіргі бар жүйелерді түрі, API бар-жоғы, шифрлау әдістері) талдау.
зерттеу - Деректер ағынын зерттеу – әр платформа қандай ақпарат сақтайды
және оны кімдермен бөліседі.

- OpenAPI стандарты бойынша ортақ API каталогын құру.
2-ші қадам - API басқару жүйесін енгізу (қолжетімділік деңгейін бақылау).
API және деректерді - Ұлттық деректер стандартын қабылдау
стандарттау - Әрбір мемлекеттік орган деректерді бірдей форматта ұсынуы қажет.
- Электрондық құжат айналымын стандарттау керек.

3-ші қадам - Бірыңғай авторизация жүйесін SSO (Single Sign-On) енгізу.
Ки берқауіпсіздік және - Логтар мен аудит жүйелерін (SIEM жүйелері: Splunk, ELK Stack)
қолжетімділік қолдану.

- Алдымен бірнеше мемлекеттік орган арасында пилоттық интеграция
4-ші қадам жүргізу.
Пилоттық жоба және
кезеңдік енгізу - Біртіндеп барлық мемлекеттік платформаларды жаңа
инфрақұрылымға көшіру.
- Қолданушылардан кері байланыс алып, жүйені жетілдіру.

5-ші қадам - Автоматты мониторинг жүйесін енгізу (Prometheus, Grafana).

Жүйені мониторингтеу - Big Data мен AI талдау құралдарын қосу.
және жетілдіру - Үздіксіз киберқауіпсіздік аудиттерін жүргізу.

Сурет 43 - OpenAPI integration функциясын орнату қадамдары

Ескерту - Зерттеу нәтижесі негізінде автор құрастырған

145